Διαταραχές λόγου και ομιλίας – Κατάλληλη Θεραπεία

Η έγκαιρη διάγνωση και η έναρξη παρέμβασης είναι πάρα πολύ σημαντικές για την εξέλιξη της κάθε διαταραχής. Υπάρχουν δυσκολίες που ανάλογα με την ηλικία δεν μας προβληματίζουν, όμως αυτό μόνο ένας πιστοποιημένος λογοθεραπευτής μπορεί να το αποφασίσει με βεβαιότητα έπειτα φυσικά από αξιολόγηση.

Ο λογοθεραπευτής, αφού κάνει μια σωστή αξιολόγηση κι εκτίμηση των δυσκολιών και ενημερώσει του γονείς/κηδεμόνες, θα σχεδιάσει και το κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης. Τα προγράμματα είναι εξατομικευμένα –εκτός αν υπάρχει λόγος συγκριμένος- και δεν μπορούν να έχουν πάντα μια χρονική πρόβλεψη καθώς η εξέλιξη της θεραπείας επηρεάζεται σημαντικά από διάφορους παράγοντες (συνεργασία παιδιού, γονέων, συνέπεια κλπ).

Επιλέγουμε να συμπεριλαμβάνουμε την οικογένεια στη θεραπεία του παιδιού καθώς και τη συνεργασία με το σχολικό πλαίσιο. Αυτό επιτυγχάνεται με:

• Υλικό που το παιδί παίρνει στο σπίτι.
• Άμεση επικοινωνία με τους θεραπευτές.
• Επίσκεψη στο σπίτι ή στο σχολείο αν χρειαστεί.
• Καθοδήγηση γονέων σε ξεχωριστές συνεδρίες όπου είναι απαραίτητο.
• Συχνές αξιολογήσεις και αναπροσδιορισμός στοχοθεσίας.

Τι να αποφύγετε

Γύρω από το θέμα της ανάπτυξης του λόγου ενός παιδιού υπάρχει μια σειρά από μύθους οι οποίοι θα πρέπει να διασαφηνιστούν:

• Μη μιλάτε μωρουδίστικα, όσο χαριτωμένο και αν είναι αυτό, χρησιμοποιείτε σωστό λεξιλόγιο.

• Μην απαιτείτε από το παιδί να επαναλαμβάνει συνεχώς καινούριες λέξεις τις οποίες έμαθε.

• Μην περιμένετε να πάει το παιδί σας σχολείο για να κάνετε παρέμβαση.

• Μη φοβάστε να διερευνήσετε τις δυσκολίες του παιδιού σας γιατί πιθανόν να οφείλονται μόνο σε γλωσσικές δυσκολίες, οι οποίες αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να δημιουργήσουν μειωμένη αυτοεικόνα και αυτοεκτίμηση στο παιδί.

• Μην υποβιβάζετε τη σημασία των προβλημάτων επικοινωνίας γιατί μπορεί να έχουν αντίκτυπο στη μελλοντική σχολική μάθηση του παιδιού, όπως επίσης και στην αποτελεσματική επικοινωνία του.

Τι να κάνετε:

• Εμπλουτίστε το γλωσσικό περιβάλλον του παιδιού σας με βιβλία, σωστό πρότυπο ομιλίας, π.χ. λεξιλόγιο, ταχύτητα.

• Κάντε πρόληψη και έγκαιρη παρέμβαση: η ταχύτητα εξέλιξης του λόγου απαιτεί τη συνεχή  σας εγρήγορση.

• Υποβάλλετε ανοικτές ερωτήσεις για να προκαλέσετε διάλογο με το παιδί σας.

• Βοηθήστε το παιδί σας να οργανώσει τη σκέψη του, υποβάλλοντάς του διαβαθμισμένες ερωτήσεις π.χ. ποιος, πού, πότε, γιατί, κ.λ.π.

• Αποδεχτείτε τις δυσκολίες του παιδιού σας στο λόγο και συζητήστε με το λογοπαθολόγο σας τους λογοθεραπευτικούς στόχους και τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιείται από κοινού, ώστε να είναι διασφαλισμένη η καλύτερη δυνατή πρόγνωση  των προβλημάτων λόγου που αντιμετωπίζει το παιδί σας.

Πότε και γιατί πρέπει να αποταθούμε σε λογοθεραπευτή;

Η παραπομπή ενός παιδιού σε λογοπαθολόγο μπορεί να γίνει για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Παιδιά τα οποία έχουν ιατρικό ιστορικό από τη γέννησή τους, θα πρέπει να παραπεμφθούν για αξιόλογηση σε μικρή ηλικία, ώστε να σκιαγραφηθούν οι δυσκολίες τους και να σχεδιαστεί άμεσα το σχέδιο παρέμβασης.

Με βάση ερευνητικά αποτελέσματα ποσοστό 15% παιδιών ηλικίας 2-2.5 ετών παρουσιάζει καθυστέρηση στην ομιλία. Κάποια από τα παιδιά αυτά μπορεί να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους, ενώ μερικά θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν δυσκολίες, οι οποίες μπορεί να μετατραπούν αργότερα κατά τη σχολική ζωή των παιδιών σε μαθησιακές δυσκολίες. Αναμφίβολα τα παιδιά αυτά θα πρέπει να παραπεφθούν για αξιολόγηση.

Η έγκαιρη διάγνωση θεωρείται ως ιδιαίτερα σημαντική σε παιδιά μικρής ηλικίας. Παιδιά ηλικίας 24-30 μηνών μπορούν σχετικά εύκολα να ανακάμψουν τις γλωσσικές τους δυσκολίες με σωστή και μεθοδευμένη παρέμβαση. ‘Όπως αναφέρει η Πετεινού (2009), η ηλικία 2-4 ετών θεωρείται η πιο εύκαιρη και η πιο κρίσιμη για παρέμβαση, λόγω της πλαστικότητας του εγκεφάλου, η οποία επιτρέπει την πιο εύκολη και αποτελεσματική αφομοίωση των ερεθισμάτων που δέχεται το παιδί. Γενικά οι γονείς, θα πρέπει να λειτουργούν  έχοντας υπόψη τους όχι την πυροσβεστική αντιμετώπιση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους στο θέμα του λόγου, αλλά την πρόληψη του κτισίματος των δυσκολιών. Με βάση το γενικό αυτό κανόνα, οι γονείς όπως και οι εκπαιδευτικοί παιδιών μικρής ηλικίας, θα πρέπει να είναι σε θέση, μόλις εντοπίσουν κάποιες δυσκολίες, να παραπέμψουν ένα παιδί για αξιολόγηση σε ένα λογοπαθολόγο. Με τον τρόπο αυτό ενεργούν αποτελεσματικά, προληπτικά και ιδιαίτερα ευοίωνα για το μέλλον του παιδιού.