Τι σημαίνει δυσφαγία;
Ο όρος δυσφαγία χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις δυσκολίες στη μάσηση και κατάποση υγρών και στερεών τροφών καθώς αυτές φυσιολογικά μεταφέρονται από τη στοματική κοιλότητα στο στομάχι. Όταν υπάρχει δυσφαγία, διαταράσσεται η επιθυμία για λήψη φαγητού και ποτού με αρνητικές επιπτώσεις στη θρέψη και την ενυδάτωση του ανθρώπινου οργανισμού.
Συμπτώματα Δυσφαγίας
• Βήχας ή πνίξιμο κατά τη διάρκεια ή μετά την κατάποση υγρών ή στερεών τροφών.golas-diskataposia-andras
• Υγρή, γάργαρη ή βραχνή ποιότητα φωνής μετά την κατάποση υγρών ή στερεών τροφών.
• Έντονη προσπάθεια για μάσηση ή κατάποση.
• Πόνος ή αίσθημα εμποδίου κατά την κατάποση.
• Προσκόλληση τμημάτων τροφής στο στόμα ή στο λαιμό.
• Διαφυγή υγρού/τροφής από το στόμα ή από τη μύτη.
• Παρατεταμένη διάρκεια γευμάτων (πάνω από 30-40’).
• Δυσκολία συντονισμού αναπνοής και κατάποσης.
• Αδικαιολόγητη αύξηση στη θερμοκρασία του σώματος.
• Επαναλαμβανόμενες αναπνευστικές λοιμώξεις.
• Ανεξήγητη απώλεια της όρεξης και μείωση σωματικού βάρους.
• Άρνηση τροφής.
Παιδιά και ενήλικες με δυσφαγία παρουσιάζουν μια ευρεία ποικιλία συμπτωμάτων. Δεν είναι όλα τα συμπτώματα παρόντα σε κάθε περίπτωση.
Συνέπειες Δυσφαγίας
• Ελλιπής θρέψη ή αφυδάτωση.golas-diskataposia
• Εισρόφηση (τροφή ή υγρά στους πνεύμονες)
• Πνευμονία ή επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος
• Άρνηση συμμετοχής σε κοινωνικές εκδηλώσεις που συνοδεύονται από φαγητό
• Άρνηση σίτισης
• Αίτια Δυσφαγίας
Αίτια Δυσφαγίας
• Οξεία βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση κ.α.)
• Χρόνια νευρολογική πάθηση (ν. Πάρκινσον, Άνοια, Σκλήρυνση κατά Πλάκας κ.α.)
• Όγκοι κεφαλής και τραχήλου/νεοπλάσματα
• Γαστρεντερικές παθήσεις (οισοφαγική δυσκινησία, παλινδρόμηση)
• Αναπνευστικές παθήσεις
• Μετεγχειρητικές επιπλοκές μετά από θωρακοχειρουργικές ή καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις
• Ασθένειες που επιβάλλουν εναλλακτική σίτιση με ρινογαστρικό σωλήνα (Levin) ή γαστροστομία
• Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες (σχιστίες χειλιών ή υπερώας)
• Τραχειοστομία
• Λαρυγγεκτομή
• Εγκεφαλική παράλυση
• Αποδιοργανωμένα πρότυπα θηλασμού σε βρέφη
• Γενετικά σύνδρομα
• Δευτερογενείς συμπεριφορικές διαταραχές (άρνηση σίτισης ή/και δυσκολίες μετάβασης σε πιο στερεές τροφές)
• Ψυχογενείς παράγοντες
Διαγνωστική Προσέγγιση
Λήψη ιατρικού ιστορικού Καταγραφή συμπτωματολογίας Κλινική εξέταση στοματοφάρυγγα, προσδιορισμός ανατομικών και λειτουργικών γνωρισμάτων, εκτίμηση της λειτουργίας των στοματοπροσωπικών μυών και των αντανακλαστικών Απεικονιστική εξέταση με βιντεο-ενδοσκόπηση (FEES): Λειτουργική εξέταση κατάποσης με χρήση εύκαμπτου ενδοσκοπίου και ταυτόχρονη λήψη τροφής. Πηγή https://egolas.gr/ipiresies-dysfagia.php
Θεραπευτικές Παρεμβάσεις
• Τροποποίηση στάσης ή/και θέσης σίτισηςgolas-disfagia-ilikiomeni
• Τροποποίηση της θερμοκρασίας, γεύσης, πυκνότητας και του όγκου της τροφής
• Εκπαίδευση σε ειδικούς ‘ελιγμούς’ κατάποσης
• Ενδυνάμωση στοματοπροσωπικών μυών
• Βελτίωση κινητικότητας γλώσσας
• Εκπαίδευση φροντιστών
• Φαρμακευτική ή χειρουργική παρέμβαση
• Παραπομπή για περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις
Δελήγιαννη Φωτεινή,
Λογοθεραπεύτρια